Qore: Prof. Nassir Hussein Kahin
Mudane Madaxweyne Abdirahman Maxamed Cabdillaahi “Cirro”, Wasiirka Waxbarashada, iyo Guddida Sare ee Tacliinta Somaliland
Waxbarashadu waa mishiinka qaranka horumariya. Dal walba wuxuu ku taagan yahay kartida jiilkiisa waxbartay – jiil awood u leh inuu fikiro, qoro si cad, kana shaqeeyo hoggaan waxtar leh. Nasiib darro, maanta Somaliland waxay wajahayaan dhibaato weyn oo ku saabsan tayada tacliinta sare.
Jaamacadaha dalkeena waxaa ka qalinjabiyey kumannaan arday, balse intooda badan waxay ka baxaan iyagoo aan awoodin inay qoraan hal sadar oo isku xiran, iskaba daa maqaal, cilmi-baaris ama warbixin jaamacadeed. Shahaadooyin ayaa la bixiyaa, xaflado qalinjebin ayaa la qabtaa, balse aasaaskii aqooneed waa madhan yahay. Taasi waxbarasho ma aha, waa marin habaabin – waa khiyaamo carruurteena iyo qarankeennaba.
Dhibaatada Luuqadda: Khatar Qaran
Ardayda dugsiyada sare ee dawladda waxay jaamacad u galaan iyadoo luuqadda wax lagu dhigayo ay tahay Ingiriisi. Laakiin arday badan xitaa ma haystaan xirfado luqadeed oo aasaasi ah. Ka warran arday caafimaad, sharci ama injineernimo baranaya iyagoo aan fahmin luuqadda lagu dhigayo? Natiijadu waa mid cad: xifdi aan faham lahayn, waxbarasho aan micno lahayn, iyo shahaadooyin aan wax qiime ah lahayn.
Baahida Heer Gelitaan
Dalalka Maraykanka iyo UK, arday aan muujin luuqad aqoon laguma oggola jaamacad. Ardayda caalamiga ah waa inay ku gudbaan imtixaannada IELTS ama TOEFL. Haddaba maxaa Somaliland uga yaraan kara shuruucdaas?
Waxaan ku baaqaynaa in Guddida Sare ee Tacliinta ay dejiso:
1. Shuruud Aqoonta Luuqadda – Ardayda ka soo baxay dugsiga sare waa inay gudbaan imtixaan Ingiriisi oo heerkiisu u dhigma IELTS/TOEFL, ka hor inta aanay bilaabin waxbarashada jaamacadda.
2. Sanad Aasaasi ah (Foundation Year) – Kuwo aan gudbin waa inay qaataan ugu yaraan hal sano oo Ingiriisi iyo xirfado jaamacadeed ah ka hor inta aan la gelin barnaamij shahaado.
3. Shahaado La’aan Aqoonta – Jaamacad kasta waa in aan loo oggolaan inay bixiso shahaadooyin haddii ardaygu muujin waayo awood uu ku qoro, ku hadlo, kuna sameeyo cilmi-baaris heer jaamacadeed.
4. Kormeer Madaxbannaan – Guddidu waa inay si joogto ah u baadhaan jaamacadaha, isla markaana xidhaan kuwa “shahaadooyinka ganacsiga” noqday ee tayada dilay.
Doorka Hoggaanka
Mudane Madaxweyne, adiga ayaa mas’uul ka ah badbaadinta mustaqbalka aqooneed ee Somaliland. Wasiirka Waxbarasho, waxaad tahay ilaaliyaha maskaxda jiilka soo socda. Guddida Sare ee Tacliinta, adinka ayaa loo igmaday inaad hubisaan in tacliinta sare aan loo dhigin mashruuc qabiil iyo ganacsi shahaado.
Haddii Prof. Xuseen Kaahin uu maanta noolaan lahaa, ma aqbali lahaa xaaladdan. Wuxuu noloshiisa u huray inuu abuuro jiil wax qori kara, fikiri kara, oo hoggaamin kara. Aanaynu halligin dhaxalkiisii.
Mustaqbalka Qaranku Wuu Ku Xiran Yahay
Dimuqraadiyadda Somaliland, dhaqaalaha, iyo xitaa halganka aqoonsiga caalamiga ah wuxuu ku tiirsan yahay kartida iyo aqoonta muwaadiniinteeda. Haddii dib u habayn degdeg ah la waayo, waxaan soo saari doonaa jiilal aan u diyaarsanayn mas’uuliyadda qaranka.
Xalka waa sahlan yahay: dejinta heer gelitaan oo dhab ah, isla xisaabtan iyo dhisidda xirfadaha aasaasiga ah ee ardayda.
Shacabka Somalilandow, aan isku duubanno si aan waxbarashada dalkeena uga dhigno aqoon iyo xirfad, ee aanay ku ekayn shahaado aan wax qiimo lahayn. Mustaqbalkeenna qaran waa mid aan lagu ciyaari karin.
Waxbarashadu waa halbowlaha qarankeena.
About the Author
